Boeken over rouwen en de dood voor kinderen

Een uitvaart is voor iedereen, maar zeker voor kinderen een ingrijpende gebeurtenis. Voor kinderen is een veilige en vertrouwde omgeving nodig om te kunnen rouwen. Zij komen vaak niet zelf met hun rouw naar buiten, daarom is aandacht hiervoor essentieel. Kinderen moeten gezien worden. Geef kinderen vooral eerlijk uitleg over wat er is gebeurd en gaat gebeuren. Betrek hen op een natuurlijke manier bij het afscheid.

Ieder kind gaat op zijn eigen manier met het afscheid om. Ook kinderen kunnen helaas met hun eigen dood geconfronteerd worden. Hoe kun je hier mee omgaan en hen hierbij ondersteunen? Boeken over rouwen en de dood voor kinderen kunnen hierbij helpen.

Hieronder een greep uit de vele boeken die over verlies en rouw zijn geschreven.

Boeken over rouwen en de dood voor kinderen 0-8 jaar

Kikker en het vogeltje - Max Velthuijs (3+)
Kikker vindt een vogeltje aan de kant van de weg. Haas vertelt hem dat de vogel dood is en dan gaan ze met de andere dieren de vogel begraven. Toegankelijk en gevoelig prentenboek over dood en rouw voor jonge kinderen.

Dag lieve oma - Vrouwke Klapwijk, Marcella Bos (5+)
Een prentenboek over rouwverwerking voor jonge kinderen. is een teder en toegankelijk boek voor ouders en kinderen om met elkaar te praten over de vragen die naar voren komen bij ‘het overlijden van oma of opa.

Derk Das blijft altijd bij ons – Susan Varley (5+)
Verhaal over afscheid nemen van de oude Derk Das. Alle dieren van het bos halen herinneringen op aan Derk Das.

Ik mis mama - Rebecca Cobb (3+)
Een jongetje (ik-figuur) begrijpt niet dat zijn moeder er niet meer is. Zijn vader probeert het uit te leggen en samen halen ze herinneringen op. Prentenboek met sfeervolle kleurenillustraties over het verlies van een ouder.

Ik mis papa - Kai Lüftner (4+)
Jonas vertelt dat zijn papa weg is, voor altijd. Alles is hetzelfde, maar toch is alles anders. Prentenboek over het verlies van een ouder, met grote sfeervolle kleurenillustraties.

Als een engel je komt halen - Leonie Troost & Ivo van den Berg (4+)
In eenvoudige  en lichte  taal legt moeder aan Jim uit over doodgaan, uitvaart, herinneringen en verdriet. Men gaat in dit boek er vanuit dat men na de dood naar de hemel gaat.

Bo de Beer neemt afscheid - Riet Fiddelaers-Jaspers (2+)
Een kleurboekje ontwikkeld voor kleine kinderen over afscheid nemen en rouwen. Het begeleidende voorleesgedichtje gaat over Bo de Beer die afscheid moet nemen van Beer. Uitstekend te gebruiken om kleine kinderen voor te bereiden op een begrafenis of crematie.

Lieve oma Pluis - Dick Bruna (2+)
Het bekende konijn Nijntje is verdrietig om het verlies van zijn oma pluis. Oma Pluis is dood en ook opa heeft verdriet. Oma wordt begraven en Nijntje gaat af en toe haar graf mooi maken.

Doodgaan is geen feest - Riet Fiddelaers-Jaspers (3+)
Over doodgaan, cremeren en rouwen. De vader van Julia en Stijn is dood. Ze nemen afscheid van hem en zijn aanwezig bij zijn crematie. Informatief prentenboek met eenvoudige potloodtekeningen in kleur.

Een boom vol herinneringen - Britta Teckentrup (5+)
Een verhaal over de kant van het gemis en het koesteren van herinneringen. In het boek valt Vos voor altijd in slaap op een mooi plekje in het bos. Voor kinderen die te maken krijgen met de dood van een ouder persoon, zoals een grootmoeder of grootvader.

Mijn lieve ster en ik - Larissa van Gurchom-Colijn (2+) 
Een personaliseerbaar prentenboek waar je zelf je eigen verhaal van maakt. In een jongens en meisjes versie. De overledene wordt in het verhaal uitgebeeld als ster. Deze ster komt bij het kind op bezoek en ze beleven zo allemaal leuke avonturen. Het eerste avontuur is een herinnering of een wens van het kind zelf en deze tekent zij dan ook zelf in het boek. Je maakt er zo helemaal jouw eigen verhaal van.

Misschien is dood gaan wel hetzelfde als een vinder worden - Pimm Hest (5+)
Een mooie dag. Christiaan en Opa zijn in het park. Ze filosoferen over grote en kleine vragen. Waarom gaan we dood? Wat is er na de dood? En moet je bang zijn voor de dood?

Het egeltje onder de oude boom - Christianne van Dooijewaard (4+)
Egeltje werd geboren op een mooie winterdag. Maar na een paar maanden begon mama egel zich ongerust te maken.Toen dokter uil egeltje onderzocht was al snel duidelijk dat egeltje erg ziek was en niet meer beter zou worden. En toen de zomer op zijn eind liep, namen papa en mama egel afscheid, ze begroeven hun kindje onder de dikke oude boom, op het plekje waar hij zo vaak naar de bladeren had liggen kijken. Een ingetogen verhaal dat er in slaagt het ziekteproces en het verdriet onder woorden te brengen voor jonge kinderen.

 

Boeken over rouwen en de dood voor kinderen 8-12 jaar

Vlinder voor Marianne - Virginia Lee (8+)
Marianne, het tienjarige zusje van Mark-O is ziek en Mark denkt dat ze altijd in haar bed zal blijven. Maar nu is haar kamer leeg want Marianne is dood. Voor het hele gezin is het moeilijk te aanvaarden dat ze er niet meer is, maar de zesjarige Mark-O vindt een manier waardoor het wat makkelijker wordt.

Ik zal je nooit vergeten - Riet Fiddelaers-Jaspers (en andere; Als jij er niet meer bent, Ik weet niet ..) (8+)
Dit herinneringsboek kan kinderen helpen bij het verwerken van hun verdriet. Zij kunnen erin vastleggen wat er gebeurt als iemand, die belangrijk is voor hen, doodgaat. Het is bestemd voor kinderen tot 12 jaar. Het is zowel in de gezinssituatie als op school bruikbaar.

Dag, lieve papa - Kirstin Rozema & Sandy Wijsbeek (8+)
Een verhaal dat inzicht geeft in hoe een gezin om kan gaan met de plotselinge dood van een ouder. Met verschillende tips van een professioneel uitvaartleider wordt omschreven hoe de dagen van het overlijden tot de begrafenis eruit kunnen zien.

Ik ga dood! Wat nu? - Susanne Dietvorst (10 - 14 jaar)
Een werkboek voor kinderen die het lastig vinden om hun gevoelens te uiten. ‘Ik ga dood! Wat nu?’is bedoeld voor kinderen en jongeren in de hogere klassen van het lager onderwijs, en de eerste klassen van het middelbaar onderwijs. Het boek is ook geschikt voor jongeren/jong volwassenen met een verstandelijke beperking.

Lexiland - Suzi Moore (10+)
Als Emma haar tweelingzus verliest, wordt alles anders. Haar ouders ruzien vaak, haar broertje krijgt veel aandacht, Emma voelt zich eenzaam en mist haar zus. Op een dag is daar Lexi en wordt er een bijzondere vriendschap gevormd. Ze hebben allebei iemand verloren en helpen elkaar door het rouwproces heen waarin veel geheimen worden ontrafeld.

Achtste-groepers huilen niet - Jacques Vriens (9+)
Akkie uit groep acht blijkt ernstig ziek te zijn. De hele klas en juf Ina leven mee maar ook Akkie blijft zich met de school bemoeien. Als ze met haar kale hoofd en pet weer in de klas komt, hebben alle kinderen een pet of hoed op, dus valt Akkie niet meer op. Dit boek, over een ernstig thema is af en toe ook zeer komisch. Ernst en plezier wisselen elkaar af.

Boeken over rouwen en de dood voor kinderen 12-18 jaar

Over leven en dood – Marja Baseler (13+)
Wat gebeurt er als een familielid of vriend(in) ongeneeslijk ziek is en doodgaat? Je leest over het sterven, de uitvaart, rouwen en de emoties waarmee je te maken krijgt.

Wie ben ik zonder jou? - Riet Fiddelaers-Jaspers (en andere: ‘Als jij er niet meer bent’ en ‘Waar ben je nu,..’) (12+) Jong zijn en verder leven na een verlies. Wat gebeurt er met je als er een familielid of een ander dierbaar persoon overlijdt?

Een weeffout in onze sterren - John Green (12+)
Het liefdesverhaal van Hazel en Gus, die allebei te maken hebben gekregen met kanker. Hazel leeft nog door een nieuw medicijn en Gus heeft de ziekte overleefd, maar heeft zijn been hierbij verloren. Als ze elkaar ontmoeten, is het meteen raak, alleen wil Hazel niet dat iemand zich aan haar hecht. Als Hazel Gus haar lievelingsboek met een mysterieus open einde laat lezen, besluiten ze de schrijver op te zoeken. Een verhaal met een onverwachte wending en hartverscheurende momenten, welke je aan het denken zet.

Verder zonder jou - Daan Westerink(12+)
Een boek waarin 28 jongeren zelf aan het woord zijn en vertellen over hun leven na het verlies van een familielid. Ze praten niet alleen over wat het met hen en hun omgeving deed, maar geven ook tips over hoe je als jongere kunt omgaan met verlies.

Boeken ter ondersteuning voor de volwassenen met rouwende kinderen

Moet ik nu huilen? - Martine Delfos, Riet Fiddelaers-Jaspers
Rouw bij kinderen en jongeren met een stoornis binnen het autismespectrum. Praktische handvatten voor opvoeders om kinderen en jongeren met een stoornis binnen het autismespectrum te begeleiden als een van hun dierbaren overlijdt.

Mijn troostende ik - Riet Fiddelaers-Jaspers
In dit boek gaat Riet Fiddelaers-Jaspers in op rouwende jongeren. Hun kwetsbaarheid, maar ook hun kracht die door een betekenisvol verlies naar boven komt. Een advies voor de volwassenen over de juiste manier van ondersteuning voor jongeren.

Jong verlies - Riet Fiddelaers-Jaspers
Een boek die steun biedt aan volwassenen die jonge, rouwende kinderen opvangen en begeleiden. Riet Fiddelaers-Jaspers benadrukt dat het verdriet van jonge kinderen serieus genomen moet worden en het goed is om ze bij de dood te betrekken. Ze geeft advies over de belangrijkste vragen waar volwassenen mee zitten.

Kinderen in spagaat - Leoniek van der Maarel
De omgeving waar een kind in terecht komt speelt een belangrijke rol in het rouwproces. De auteur vertelt vanuit haar ervaring als begeleider hoe je kinderen kunt leren omgaan met het rouwproces. Ook komen kinderen zelf aan het woord wat een praktisch inzicht geeft in wat voor hen heeft geholpen en wat juist niet.

 

 

Door Francine Oldenhuizing van Estia Uitvaarten