Kinderen betrekken bij een uitvaart

Kinderen reageren op hun eigen manier, als iemand in hun naaste omgeving overlijdt. Het uiten van gevoelens en verdriet kan lastig voor ze zijn. Het ene kind trekt zich terug, de ander wordt aanhankelijk, de volgende is gewoon aan het spelen. Het is belangrijk om kinderen de mogelijkheid te geven zich te uiten, hun vragen te beantwoorden en ze te betrekken bij de voorbereiding van de uitvaart en de uitvaart zelf. Onderzoek wijst uit dat dit helpt bij de rouwverwerking.

Een uitvaart is voor iedereen, maar zeker voor kinderen een ingrijpende gebeurtenis. Voor kinderen is een veilige en vertrouwde omgeving nodig om te kunnen rouwen. Zij komen vaak niet zelf met hun rouw naar buiten, daarom is aandacht hiervoor essentieel. Kinderen moeten gezien worden. Geef kinderen vooral eerlijk uitleg over wat er is gebeurd en gaat gebeuren. Betrek hen op een natuurlijke manier bij het afscheid nemen. De leeftijd van een kind bepaalt (mede) de manier waarop hij of zij tegen de dood aankijkt.

Begeleiding van kinderen bij de uitvaart
In overleg met ouders de uitvaartverzorger het overlijden bespreekbaar maken en de uitvaart toegankelijk. De uitvaartondernemer ondersteunt waar nodig bij het beantwoorden van vragen die bij de kinderen leven. Daarnaast wordt er meegedacht over de manier waarop het kind tijdens de voorbereiding van de uitvaart begeleid kan worden. Zo kan er bijvoorbeeld voor worden gezorgd dat het crematorium of de begraafplaats vooraf bezocht kan worden.

Welke taken kunnen zij op zich nemen?
Het geeft kinderen vaak een goed gevoel als ze nog iets kunnen doen voor degene die overleden is. Afhankelijk van hun leeftijd en vaardigheden kunnen kinderen taken op zich nemen. Zo kan er bijvoorbeeld een tekening of gedicht worden gemaakt, de kist worden beschilderd of kaarsen worden aangestoken. Het is belangrijk dat een kind nergens toe wordt gedwongen. Een kind heeft een andere beleving van verdriet dan een volwassene. Kinderen zullen vaak makkelijk kunnen schakelen tussen huilen en lachen.
Er zijn tal van manieren waarop kinderen een rol kunnen spelen tijdens de uitvaart en de voorbereiding daarvan. Afhankelijk van hun behoeften en leeftijd kunnen zij rituelen (mede) uitvoeren. Ze kunnen:

• bloemetjes plukken voor degene die is overleden.
• een kaarsje aansteken voor de overledene.
• helpen met het dichtschroeven van de kist.
• een gedicht maken en/of voorlezen.
• iets op de kist tekenen en/of schrijven.
• een gebedje of gedichtje opzeggen.

Maak foto’s of film de uitvaart, kinderen kunnen dan later terugkijken hoe het was.
Maar vooral; vraag aan het kind of deze zelf ideeën heeft over wat het wil doen. Er kunnen verrassende antwoorden komen!

Door Francine Oldenhuizing van Estia Uitvaarten